Tasarımda Altın Oran

Tasarım hayatımızın parçasıdır.

Tasarımın ne olduğunu ve hayatımıza ne kadar etkisi olduğunu görmek için etrafınıza bakmanız yeterli. Arabalar, uçaklar, lambalar, evimizdeki televizyon, masa, sandalye. Her sabah çayımızı, kahvemizi içtiğimiz bardak, elimizden düşüremediğimiz cep telefonu. Hayatımız başarılı tasarımlarla çevrilidir. Başarısız olanlar ise gökyüzündeki kuyruklu yıldız gibidir. Bir an gözükür ve sonra sonsuza kadar kaybolur. Hayat temposu içerisinde dikkatimizi çekmemekle birlikte doğru tasarım yaşam kalitesini arttırır, hayatı kolaylaştırır.
 

Henry Ford’un T model araç üretmesi ile araba geniş kitlelere ulaşabilir seviyede ucuzlamıştı. ( Ayrıca dünya tarihinin en çok satan otomobil sıralamasında 2. sırada yer almaktadır.) Bu sayede bireyler istediği zamanda, istediği yere seyahat etme özgürlüğüne kavuştu. İnternetin yaygınlaşmasına ve hayatımızın vazgeçilmezi olmasına rağmen televizyon hala evimizin en önemli köşesinde. Buzdolabı, çamaşır makinesi olmayan ev kalmadı.
     

Tasarım, tasarımcının hayalini gerçekleştirme aracıdır.

Tasarım , bir fikir, bir duygu ya da bir görüş hakkında sürekli olarak iletişim kurmaya çalışmaktadır. Eğer tasarım iletişim kurmuyorsa ya da kurulan iletişim yanlış anlaşılıyorsa, o zaman o tasarım başarılı değildir. Hedef kitlenizi memnun etmek ve bunun sonucunda para kazanmak ise tabii ki esas amaçtır. Şirketler iş olsun diye yatırım yapmazlar, yeni ürün geliştirme süreci uzmanlık ister. Tasarım objektiftir, neyin iyi neyin kötü olduğunu belirlemek kolaydır. Satılan ürünün tasarımı başarılıdır.
 

Bir tasarımın beş temel ilkesi bulunmaktadır.

  1. Denge
  2. Orantı ve görsel hiyerarşi
  3. Görsel devamlılık
  4. Bütünlük
  5. Vurgulama 

Tasarım çalışmalarında bu beş temel ilke göz önünde tutulmalıdır. Tasarım hazırlanırken denge, orantı ve görsel devamlılık bir bütünlük içerisinde iyi bir vurgulamayla verilmelidir.


Tasarım, hedef kitleyi amaçlamalıdır. Neyin hangi fiyata satılabileceği, neyin niçin satılamayacağı iyi bilinmelidir. Biçim ve dekorla farklı kitleleri hedeflemelidir. Firmalar ise rekabet ettiği diğer firmaların ne yaptıklarını , ne ürettiklerini bilmelidir. Ne olduğunu bilen ve ne olmak istediğini hedefleyen her firma özgün tasarımlarla başarıya ulaşır.


ALTIN ORAN

Eğer uygulama veya işlev unsurları açısından hoşa giden ya da son derece dengeli olan bir forma ulaşılmışsa, orada Altın Sayı'nın bir fonksiyonunu arayabiliriz... Altın Sayı, matematiksel hayal gücünün değil de, denge yasalarına ilişkin doğal prensibin bir ürünüdür."
 

Mısır'daki piramitler, Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa adlı tablosu, ay çiçeği, salyangoz, çam kozalağı ve parmaklarınız arasındaki ortak özellik nedir?
 

Bu sorunun cevabı, Fibonacci isimli İtalyan matematikçinin bulduğu bir dizi sayıda gizlidir. Fibonacci sayıları olarak da adlandırılan bu sayıların özelliği, dizideki sayılardan her birinin, kendisinden önce gelen iki sayının toplamından oluşmasıdır.

 

                             Fibonacci Sayıları:

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, ...

Fibonacci sayılarının ilginç bir özelliği vardır. Dizideki bir sayıyı kendinden önceki sayıya böldüğünüzde birbirine çok yakın sayılar elde edersiniz. Hatta serideki 13. sırada yer alan sayıdan sonra bu sayı sabitlenir. İşte bu sayı "altın oran" olarak adlandırılır.

Altın Oran; CB / AC = AB / CB = 1.618; bu oranın değeri her ölçü için 1.618 dir. 

ALTIN ORAN = 1,618

Leonardo Da Vinci'nin herkes tarafından bilinen Vitruvian Man (Rönesans Adamı) eserinin neredeyse her karesi bu rakamla dolu. Zaten o nedenle kusursuz görünüyor o çizdiği insan modeli.

 

1.618 rakamının tarihi eski Mısırlılara kadar uzanıyor ve eski Yunanlılar, bu rakamın doğaüstü gücü olduğuna inanmışlar. Bu nedenle, birçok yapı ve eserlerinde, bu rakamı görmek mümkün. Eski Yunanlılar, 1.618 rakamına Phi ya da Altın Oran ismini vermişler.
 

İnsan Bedeninde Altın Oran
Aşağıdaki şemada yer alan M/m oranı her zaman altın orana denktir: M/m=1,618
 

İnsan vücudunda altın orana verilebilecek ilk örnek; göbek ile ayak arasındaki mesafe 1 birim olarak kabul edildiğinde, insan boyunun 1,618'e denk gelmesidir. Bunun dışında vücudumuzda yer alan diğer bazı altın oranlar şöyledir:

 

Parmak ucu-dirsek arası / El bileği-dirsek arası,
Omuz hizasından baş ucuna olan mesafe / Kafa boyu,
Göbek-baş ucu arası mesafe / Omuz hizasından baş ucuna olan mesafe, Göbek-diz arası / Diz-ayak ucu arası. 

Tasarımda Altın Oran

Tanıdık geldi sanırım. Apple firması da birçok ürününde altın oranı kullanıyor. Eski zamanlardan günümüze, bu oranı taşıyan eserler, ürünler, yapılar, tasarımlar, insanda "iyi tasarım" hissi uyandırıyor. Bu da satın alma isteğini arttırıyor.
 

“Buğday için ekin eken sonunda saman da elde eder fakat saman eken buğday hasat edemez”

MEVLANA