Makaleler

Arka - Taş

Arkadaş kelimesi Göktürklerden günümüze gelir. Eski zamanlarda savaşa giden savaşçılar arkalarından saldırıya uğramamak için sırtlarını bir taşa dayarlar ve kendilerini böyle korurlardı . Savaşırken sırtını yaslayıp gizlenebileceği  gelen oklardan korunabileceğiniz bir tür siper anlamında kullanılan kayalara Göktürkler arka taşı adını vermişlerdi.  Düzlüklerde savaşan savaşçıların ise  arkasını dayayacağı taş olmadığında başka bir savaşçıyla sırt sırta verir, birbirlerinin arkalarını korurlardı. Yani birbirlerine arka taşı olurlardı.  Savaşçılar çok sevdikleri dostları güvenebileceği insanlar için benim arka-taşım demeye başlamışlar ve bu söz günümüze arkadaş olarak gelmiştir.
 

KALIBI YAP, TASARIMI KONTROL ET !!!

Yaptığımız tasarımların doğrulundan emin olmak için yaptırdığımız PROTOTİPLER ve seri imalat kalıp öncesi, gerçek malzemesi ile basıp fonksiyon testlerinden geçirerek kontrol etmemizi sağlayan PROTOTİP KALIBI’ da ürün tasarımını destekleyen ve projenin zamanında hiçbir problem olmadan devreye almamızı sağlayan  ARKA TAŞLAR’ımızdır. 
 

Düşük üretim adetleri olan, pazarda satılmasından henüz emin olamadığımız yeni ürünler içinde prototip kalıpları ; kısa sürede ve ucuz yatırım maliyeti ile ürünü pazara sunmamızı sağlar. 

Hızlı prototipleme yöntemleri olan silikon ve RIM kalıpları ile düşük adetli ve butik ürün imalat taleplerimizi karşılayan yöntemlerdir. Üstelik birkaç hafta içinde sonuçlanan  bu metotları son zamanlarda yaptığımız tasarımlarda sıklıkla kullanmaya başladık. Yeni geliştirilen hammaddeler gerçek enjeksiyon malzemelere yakın performanslar sergiliyorlar. Beyaz eşya panoları , otomotiv stop lambaları, her türlü elektronik cihazı artık kalıpsız üretebiliyoruz. Aşağıda fikir vermesi açısından tasarımını yapıp, hızlı silikon kalıbı ile ürettiğimiz bir elektronik cihaz  görülmektedir. 

Hızlı Prototipleme – Silikon kalıbı – RIM kalıbı prototip tarafındaki üç alternatif üretim ve/veya  kontrol metotlarıdır. Prototip kalıbı performans testleri ve düşük üretim adetleri için tercih edilebilir. Seri üretim kalıbı ise yüksek üretim adetleri ve birim parça maliyetinin önemli olduğu projelerde tercih edilen klasik metottur. 

Yeni  ürün tasarımlarında seri üretim kalıbı yaptırmadan da (ürünün ihtiyaç duyduğu malzeme, dış görsel dokular, fonksiyonlar elverdiği ölçüde ) Silikon, RIM veya prototip kalıbı da alternatif olabilir.

Prototip kalıbında yatırım ve süre az iken parça birim maliyeti yüksektir. Seri üretim kalıbı ise yüksek yatırım maliyeti ve uzun bir imalat süresine ihtiyaç duyar.Ürün maliyeti ise düşüktür. Burada en önemli husus yıllık üretim adedidir. Yıllık üretim adedine bağlı olarak parça maliyeti ve parça başına düşen kalıp yatırım bedeli toplandığında toplam maliyet çıkacaktır. 

Son yıllarda odaklanılan gelişim ana temalardan biri “az adetli ve seri imalat kalıbı yatırımını karşılamayan projelerin prototip metotları ile nasıl üretileceğine” yönelik alternatiflerin geliştirilmesidir. Fikir vermesi için bir parçanın farklı metotlarla üretilmesi durumunda oluşan yaklaşık maliyet farklarını gösteren detayları aşağıda inceleyebilirsiniz :

1-FDM Hızlı Prototipleme Metodu :
Ürün malzemesi : ABS
İdeal üretim adedi : 1
Kalıp bedeli : Yok
Ürün bedeli :85 euro
 

2- Silikon kalıbı ile üretim metodu :
Ürün malzemesi : Poliüretan
İdeal üretim adedi max. : 20
Kalıp bedeli : Fiyata dahil
Ürün bedeli :38 euro

3- RIM ( reactive injection moulding) metodu:
Ürün malzemesi : Poliüretan
İdeal üretim adedi : 20 - 500
RIM Kalıp bedeli : 1500 euro
Ürün bedeli :21 euro ( 3 euro kalıp maliyeti dahil )
 

4- Prototip kalıbı:
Ürün malzemesi–Yüzey : ABS veya PC (orijinal hammadde) - Parlak veya kumlu dış yüzey- istenen renkte enjeksiyon
İdeal üretim adedi : 500 - limit yok
Prototip Kalıp bedeli : 3000 euro
Ürün bedeli :7 euro ( 6 euro kalıp bedeli dahil -500 adet için )

Sonuç olarak düşük adetli üretimlerimizde ve fonksiyonel testte gerçek hammadde ile ürün performansını görmek istiyorsak mutlaka prototip kalıbı yaptırmalıyız. Seri imalat kalıbında ilk baskı yapıldıktan sonra; üründe ciddi hatalar olduğunu görmek hatalı bir çalışma şeklidir. Aylar süren düzeltici faaliyetler kalıp tasarımı müsaade ettiği ölçüde yapılabilmekte ve kalıp kalıplıktan çıkmaktadır. Üstelik düzeltmeler kalıbın tüm gözlerine uygulanacaktır. Kalıp ömrü yapılan her müdahale ile azalmakta ve seri üretimde yıllar boyunca farklı problemler doğurmaktadır. Hızlı prototip  metotları ve prototip kalıbı; ihtiyaçlarımıza göre seri üretim kalıp imalatına başlamadan önce bizlere yardımcı olan arkamızı kollayan arkadaşlardır. Özellikle otomotiv sektöründe onlarca yıldır düzenli olarak prototip kalıbı kullanılmakta ve otomobiller üzerlerindeki yeni tasarım parçaları ile birlikte yollarda ve laboratuarlarda test edilmektedir. 

Seri üretim kalıbı sadece üretim maliyetini düşürmek yani rekabetçi maliyetleri sağlayan bir araç olmalıdır. Kalıbın ürün tasarıma uygunluğu ve parça kalitesini sağlaması zaten olması gereken doğal bir durumdur. Maalesef ülkemizde tasarım doğrulama işlemi kalıp ilk baskısı yapılıp numuneler ortaya çıktığında yapılmaktadır. Projelerde T1 ilk baskı süresinin genellikle tutturulduğunu görürüz. Bir şekilde ilk baskı zamanında yapılmaya odaklanılmaktadır. Asıl olan ise seri imalata hazır hale ürün tasarımın yani kalıbın getirilmesidir. Aylar süren sancılı bir süreçten sonra ürün gecikmeli olarak ve beklenen kaliteden yoksun pazara sunulabilmektedir. Üstelik aylarca ürünün satılamaması sebebi ile oluşan ciro ve imaj kaybını da unutmamak gerekir.

EĞRİ CETVELDEN DOĞRU ÇİZGİ ÇIKMAZ…